Nateonal Geographic Dergi Kapağında Alex Honnold
Alex Honnold Biyografisi
Alex Honnold, 17 Ağustos 1985 tarihinde Amerika’da (Sacramento, Kaliforniya) dünyaya gelmiş profesyonel bir dağ tırmanıcısıdır. Asperger sendromlu bir baba ve mükemmelliyetçi bir annenin oğlu olarak büyümüştür.
Yosemite Ulusal Parkı’ndaki El-Capitan’a yaptığı serbest solo tırmanış (free solo) ile ünü tüm dünyaya yayılmıştır. Bu başarısı aynı zamanda 2018 yılında yayınlanan Free Solo adlı belgesel ile konu edinilmiştir. Tabii ki öncesinde de yaptığı ve çoğu kimsenin haberi dahi olmadığı 1000’den fazla serbest tırmanış bulunmaktadır. Gerçekleştirdiği her tırmanış sonrasında ise gözünü hep asıl hedefi olan El-Capitan’a çevirmiştir.
1851 yılında keşfedilen bu 914 m yüksekliğindeki saf granitten oluşan dağa, ilk olarak 1958 yılında 47 gün içinde tırmanılabilmiştir. Alex Honnold ise, aynı yeri 3 Haziran 2017 yılında yaptığı serbest solo tırmanış ile 3 saat 56 dakikada tamamlamıştır.
Honnold’un ulaştığı bu muazzam ünün nedeni de işte bu tırmanışta saklıdır. Tırmanış sporu için kimsenin cesaret edemediği dağ/rotanın en uç ve en tehlikeli biçimini, en zirveye taşımış olmasıdır. Bunu ise sadece bir kez ile sınırlandırmamıştır.
Serbest solo tırmanış, herhangi bir ip, partner, sikke, takoz veya yaylı takoz benzeri, kendini duvara bağlamasını sağlayacak bir “emniyet malzemesi” olmadan tırmanmak anlamına geliyor. Tüm bu yalınlığın nedeniyle, bu işle pek ilgisi olmayanlar tarafından bile anlaşılabilecek bir şeydir. Serbest solo tırmanışta olabilecek en büyük risk alınıyor: Düşersen ölürsün.
Duvarda Tek Başına – Alex Honnold
Alex Honnold ve El-Capitan Hazırlığı
2009 ile 2017 yılları arasında geçen 8 yıl, Alex Honnold’un El-Capitan’a tırmanmak için plan/hazırlık/düşünme üzerine geçirdiği bir zaman dilimi olmuştur. Bir önceki tırmanıcıların tecrübelerini göz önünde bulundurarak ve gerekli fiziksel kazanımları edinerek geçirdiği bir evredir.
Bu planlama ve hazırlık evresinde ise Honnold, küçükken idolü olan bir başka dağcı Tommy Caldwell ile birlikte çalışmıştır. Caldwell, neredeyse 20 yıldır El-Capitan’a birçok farklı rotadan ve farklı tekniklerle tırmanış gerçekleştirmektedir. Ancak ne kadar tırmanış yapmış olursa olsun, serbest solo tırmanmaya cesaret edememiştir.
Tommy Caldwell, serbest solo tırmanış ile ilgili zorluk derecesini şu şekilde ifade etmektedir:
“Olimpiyatlara katıldığınızı düşünün. Tek şansınız var ve altın madalya kazanmak zorundasınız. Eğer kazanamazsanız ölüyorsunuz!”
Free Solo – Jimmy Chin
Bu denli riskli olan serbest solo tırmanış yapmadan önce de Honnold’ın, harita/rota oluşturması bakımından en büyük destekçisi ve yardımcısı olmuştur. Böyle bir tırmanış için en ideal rotanın belirlenmesi ve bu rotaya uygun fiziksel çalışmaların yapılması için defalarca tırmanmak gerekmektedir.
Alex Honnold, El-Capitan’ın Hollow Flake, Monster Offwidth gibi bazı yerlerini 10 kez, Enduro Köşesi gibi bazı yerleri de 40 kez tırmanmıştır. Bu yerler tırmanış rotasının en zorlu noktalarıydı. Ancak rotada stratejik olarak Boulder Problemi adında önemli bir geçiş noktası vardı. Burayı geçmek için tek parmakla tutulmak zorunda olan bir yerden karşı duvara geçmek gerekiyordu. Bunun için ise ya atlamak ya da karate tekmesi denilen bir tekniğin kullanılması gerekiyor.
İşte tam olarak bu aşamanın başarılı geçilebilmesi için 60 kez o noktaya tırmanmıştır. Bunun için ise sıkı bir egzersiz yaparak kendini tam manasıyla hazırlamıştır. Sadece orası ile de yetinmemiş ve 1 yıl öncesinden geceleri rutin olarak esneme egzersizleri yapmıştır.
“Abartmaya Gerek Yok” Alex
Bu zorluklar ile yüzleşmek için fiziksel egzersizler kolay olan hazırlık kısmıdır. Daha zor olan kısım ise psikolojik hazırlıktır. Çünkü yukarıda da belirttiğimiz üzere serbest solo tırmanış yaparken düşersen ölürsün.
Alex Honnold, ne zaman halka açık bir konuşma yapsa, herkes genel olarak şu soruları sormaktadır:
- Ölmekten korkmuyor musun?
- Bunu neden yapıyorsun?
Bu iki soruya karşı hazırcevap olan Alex Honnold şu cevabı veriyor:
Hayatımın en kötü dört saniyesi olur. Bir de şunu söylüyor: “Eminim insanların yarısı, ‘En azından sevdiği işi yaparken öldü;’ diğer yarısı da ‘Hıyarın teki!’ der.”
Verdiği rahat ve yaptığı işlerin kolaymış gibi görünmesine fırsat veren bu tarz cevaplar nedeniyle yakın arkadaşları ona bir lakap takmıştır: “Abartmaya Gerek Yok” Alex.
El-Capitan’ı Serbest Solo Tırmanmıştım!
Tırmanış ile özdeşlemiş korku kavramı hakkında ise Honnold şunları söylemektedir:
“Korku hakkında etraflıca düşündüm. Bana kalırsa asıl soru, korkmadan nasıl tırmanacağınız değil-imkansız bir şey bu. Korku sinir uçlarına saldırdığında onunla nasıl mücadele etmek gerektiği daha doğru bir soru olur.”
Duvarda Tek Başına – Alex Honnold
Korku hakkında üstünde durduğu soruya en iyi cevabı vererek, uzun ve inişli-çıkışlı rotanın sonuna yorgun bir şekilde yaklaşmayı başarmıştı. Heyecanın da vermiş olduğu enerji ile hızlı ve kolay şekilde sona yaklaşmaya devam etti. Hatta kitabında o düşüncelere kapıldığında kendisine, “Mütevazi ol! Dikkatini dağıtma!” dediğini belirtmektedir.
Geriye yalnızca 30m gibi bir mesafe kalmıştı. Bu mesafe ise geride kalan kısımlara nazaran çok kolaydı ve çok hızlı bir şekilde geçti. Kısa bir süre sonra zirveye ulaşmayı başarmıştır. El-Capitan’ı serbest solo tırmanmıştım diyerek yaşama dönmüş oldu.
Duvarda Tek Başına Kitap İncelemesi
İnsanlar, her nesilde kendi sınırlarını zorlamak için gelişim kaydetmektedirler. Bu sınırların ister kişisel ister toplumsal etkisi olsun sınırlar hep aşılmaktadır. Bu bağlamda Alex Honnold merkezinde tırmanış sporunu ele almaktayız.
Profesyonel anlamda tırmanış sporuyla ilgilenenlerin bile cesaret edemediği serbest solo tırmanmak, ölüm ve yaşam arasındaki ince çizgidir. Tırmanış anında ölüm ve yaşam arasında kalmak ise, kimi sporcular için daha farklı anlamlar ifade etmektedir.
1000’den fazla serbest solo tırmanan Honnold, bu tehlikeli sporu tüm dünyaya tanıtmıştır. Özel bir beceri gerektiren tırmanış sporu, cesaret ile birleştiği an da ortaya bambaşka görüntüler çıkmaktadır.
Sinema ve belgesel alanlarında da birçok kitlenin dikkatini çeken tırmanış sporu, çeşitli yapımlarla popülerliğini artırmaktadır. Gösterilen ilginin yüksek olduğu ve az sayıda kişinin cesaret edebildiği bu spor, geçmişten günümüze hızla gelişerek bunu devam ettirmektedir.
Motive Kaynağı
Yüksek kuvvet, sabır, risk ve beceri gerektiren bu tarz performansları izlemek de ayrıca bir heyecan yaşatmaktadır. İşte bu noktada Alex Honnold ve David Roberts tarafından kaleme alınmış olan Duvarda Tek Başına adlı kitap da okurları ile buluşmuştur.
El-Capitan’dan önce sayısız tırmanış yapan Honnold, bu işin ne kadar ciddi ve riskli olduğunu okurlarına kendi kitabında aktarmıştır. Duvarda Tek Başına, çevirisini Onur Uygun’un yaptığı ve Kronik Yayınevi tarafından basılmış bir kitaptır.
Kitap, Alex Honnold hakkında kişisel hayatıyla ilgili özel bilgilere de yer vermektedir. Sadece tırmanış özelinde durmayarak işin perde arkasında ne gibi olayların döndüğünü yalın olarak sunmaktadır.
Elbette böyle tırmanışlar, tek bir kişinin yapabileceği şeyler değildir. Her ne kadar serbest solo tırmanış yapmak, o an hiç kimseden yardım almayı gerektirmese de arka planda bir ekip yer almaktadır.
Rotanın oluşturulması, fiziksel ve zihinsel anlamda destek sağlanması, tırmanış hakkında fikir alışverişinin yapıldığı alanında uzman kişiler ile birlikte çalışılmaktadır. Kitabı okurken bu olay döngüsünün nasıl şekillendiğini ve etki ettiğini ayrıca görmemizi sağlamaktadır.
Tüm bunların dışında, kitabı okurken kendi engellerinizi aşmak noktasında da motive etmektedir. Başkalarının deneyimlerini okuyarak ders çıkarmak ve harekete geçmek isteyenlerin de okuyabileceği önemli bir kitaptır.
Free Solo Belgesel İncelemesi
Alex Honnold, dağcılık ve tırmanış sporlarının riskli ve yapılması çok zor olan free solo türünün en ünlü ismidir. Özellikle free solo yaparken yansıtmış olduğu rahatlık ve ölüme meydan okuyan tavırları sebebiyle Abartmaya Gerek Yok lakabı ile tanınmıştır.
Yaptıkları ve yaşattıkları ile dağcılık sporunda bu genç yaşına rağmen efsane olan Alex Honnold’ın, El-Capitan’a yaptığı tırmanışı konu edinen belgesel yapımın “En İyi Belgesel Film Oscar’ını” kazanması kaçınılmazdı.
Alex Honnold’ın, kameralar önünde yaptığı bu tırmanışı perde arkasında yaşananlarıyla birlikte ele alınmaktadır. “Free Solo” adı ile yayınlanan bu belgesel aynı zamanda dağcılık ve tırmanış sporunun inceliklerini de perdeye yansıtmaktadır.
Free Solo belgeseli, kendisine has çekim özellikleriyle gerilimi yüksek ve heyecan dorukta hissettirem bir yapımdır. Spor yapan-yapmayan herkesin, izlerken ilham alabileceği ve dersler çıkarabileceği konuları görme fırsatları olacaktır.
Belgesel, National Geographic fotoğrafçıcı ve yönetmeni Jimmy Chin ve eşi Elizabeth Chai Vasarhelyi tarafından çekilmiştir. Çekim ekibinde görev alan diğer kişilerin de dağcı olması, sürecin işleyişini daha verimli kılmıştır.
Free Solo belgeselini izlerken bir başarının hikayesinin konu edindiği fark edilecektir. Bununla birlikte bir kişinin belirlediği hedef doğrultusunda nasıl çalıştığını ve pes etmediğini de deneyimlemiş olacaksınız.
Bu bağlamda ele alacak olursak Free Solo, Alex Honnold tarafından belirlenen hedefin en küçük hatasında sonucun ölüm olduğunu hissettirmektedir. Normal insanların hedeflerine giden yolda en ufak bir hatada ise sonuç daha farklı olabilmektedir. İki farklı sonuç iki farklı yol demektir.
Sonuç odaklı düşünüldüğünde birçok insan, kendi yaptığı işlerde sınırları hep zorlamaktadır. Konuyla bağlantılı olarak sınırları zorlayan bir başka efsane sporcu “Michael Schumacher” hakkındaki içeriğimizi de ayrıca okuyabilirsiniz. 🙂
Aynı zamanda tüm bu okuduklarınızı daha iyi pekiştirmek ve Alex Honnold tarafından dinlemek için kendisinin “TED konuşmasını” da dinleyebilirsiniz. Yukarısının zafer aşağısının ölüm olduğu bu serüveni sizlere aktarmaya çalıştık. Umuyoruz ki içeriğimizi okurken keyif almış ve farklı bir bakış açısı kazandırabilmişizdir. 🙂
