Magnus Etkisi
1997 yılında, Brezilya ve Fransa arasında yapılan bir maçta, tarihe geçecek Brezilyalı bir futbolcu Roberto Carlos, 35 metrelik mesafeden serbest vuruş için topun başına geçti. Bu mesafeden gol atmak için tek bir yol yoktu. Carlos ise hiç kimsenin beklemediği ve yapmayı düşünmeyeceği bir vuruş yapmayı denedi.
Sol ayağının dışıyla topa mümkün olduğunca kuvvetli bir vuruş yaprak falso verdi. Sonuç itibariyle top dışarı çıkacakken kaleye belli bir yörüngeye bağlı kalarak yöneldi ve gol…
Franız kaleci Fabien Barthez dahil hiç kimse böyle bir şey beklemiyordu. Carlos topa vurduğunda ona hız ve kendi içinde ayrı bir yön verdi. Bu sayede topun gittiği yön ile birlikte top kendi etrafında da dönerek yörüngeyi takip etti.
Beklenmedik bir şut sonucunda belli bir yörüngeyi takip eden topun bu duruma Newton’un birinci hareket kanuna göre, bu duruma Magnus Etkisi denilmektedir.
Bilim Konusu Olan Roberto Carlos’un Frikik Golü
Roberto Carlos, 1997 yılında futbol tarihinin gelmiş geçmiş en inanılmaz frikik golünü atarak tarihe geçmiştir. Dünya’nın en iyi sol bekleri arasında görülen Carlos, kariyerinin en imkansız golünü atarak herkesi kendine hayran bırakmıştır.
Roberto Carlos’un frikik golü, çoğu fizikçi için de özel bir araştırma konusun olmuştur. Fizikçiler, inceledikleri bu serbest vuruşu için bir daha gerçekleşmesinin zor olduğu konusunda açıklamalarda bulunmuştur.
2010 yılında Roberto Carlos’un inanılmaz frikik golü hakkında New Journal of Physics Dergisi’nde çalışma yayılanmıştır. Fizikçiler, topa vuruş açısı ve hızıyla birlikte topun takip ettiği yörüngeyi de dikkate alarak belli analizler yapmışlardır.
Sonuç olarak bu frikik golünde hiç bir şeyin rastlantı olmadığı tam aksine fizik kurallarına uygun bir şut olduğunu ifade etmişlerdir.
Bilim insanları, Carlos’un çektiği o falsolu vuruşu inceledikten sonra “futbolcuların topa belli bir kuvvetle vurarak falso verebilecek olmaları halinde uzak mesafeden bu tarz şutların çekilebileceklerini” ifade etmişlerdir.
Fakat aynı bilim, böyle bir şutun bir kez daha tekrarlanacağından o kadar emin değil…
Sao Paulo Üniversitesi’nin Sao Carlos Fizik Enstitüsü’nden profesör Luis Fernando Fontanari;
“Fizik, topun yörüngesini mükemmel bir şekilde açıklasa da, vuruşun gücü, Roberto Carlos’un ayağının topa vurma noktası ve kaleye olan mesafesi gibi o andaki koşullar nadir görülen bir durum olduğundan bu bir mucizedir.” ifadelerini kullanmıştır.
İsrailli bilim insanı Erez Garty’de Roberto Carlos’un frikik golü hakkında TED-Ed Youtube videosunda bilimsel açıklamada bulunmuştur.
Efsane Gol Hakkında Açıklama
Peki Roberto Carlos, çektiği bir şutun bilim dünyasında gündem olacağını biliyor muydu? Elbette hayır. Ama bilim insanları işin perde arkasını aralamak için uzun gayretler sar etmişlerdir. Bilim insanları tarafından yapılan açıklamaları herkes dinledi. O halde bu şutu bilim konusun yapan, tarihe geçiren kişiyi de dinlemek gerekir.
Tarihe geçen o inanılmaz şuttan tam 20 yıl sonra Roberto Carlos tüm sırrını itiraf etmiştir. O an gerçekleşen olayın bir mucize olduğunu ve bunun biraz da şans ile gerçekleştiğini belirtti.
Efsane sol bek; “Doğrusu topun o şekilde nasıl falso aldığını anlamadım. Topa vurduğum an dışarı çıkacağını düşünmüştüm. Fakat topa kariyerim boyunca ilk ve son kez bu falsoyla vurdum. Bir daha böyle şut çekmeye çalışmadım çünkü aynı golü atamayacağımı biliyorum. Bugünlerde çok iyi şut çeken futbolcular var. Belki zaman alabilir ama bir futbolcu benzer bir gol atabilir. Ancak bu golü ilk atan benim.” ifadelerini kullandı.
Gelin hep birlikte o ana bir kez daha şahit olalım. 🙂
Roberto Carlos’un muazzam bir ivmeyle topa vurmasını sağlayan kuvvet hakkında detaylı bilgi sahip olmak için “Sporda Kuvvet ve Kuvvet Türleri” başlıklı yazımızı da okuyabilirsiniz. 🙂
