Fark Yaratan Çalışma; İp Atlama
Boksörlerin ip atlama nedenlerini ele almadan önce boksun ne olduğuna, nasıl bir spor olduğuna vb. içeriklere genel hatları ile hakim olmak, konunun anlaşılması bakımından daha yararlı olacaktır.
Bu sebeple, Boks 101 kategorisinde yayınladığımız, “Boks Branşı Nedir?” başlıklı yazımızı okuyarak genel hatlarıyla bilgi sahibi olabilirsiniz. 🙂
Boks yapan dövüşçülerin yaptıkları maç sonucu, antrenmanlarda yapılan büyük ölçekli çalışmalarla belirlenecek diye bir kural yoktur.
Sonuç itibariyle boksörler arasındaki farkı ortaya çıkaran faktör küçük gibi görülen çalışmalarda gizlidir.
Bu tarz çalışmalara örnek verecek olursak ip atlama örnek olarak gösterilebilir.
Aerobik Sistem
Bu sistem maksimal oksijen tüketimi ve kasların oksijeni kullanım kapasitesidir. Aerobik sistem aynı zamanda kardiyovasküler sistem içinde önemli bir yer edinmektedir. Aerobik sistem, dayanıklılık sporcularının müsabaka ve antrenman içerisinde oksijeni kaslara enerji sağlamak amacıyla yönlendirebilme yetisidir. (yürüme, koşma, kır kayağı, bisiklet gibi).
Anaerobik Sistem
%100 performans esnasında vücudun patlayıcı kuvvetinin ortaya çıkmasına yönelik enerji eşiğini zorlayıp yorgunluk sağlayan bir aktivite türüdür. Anaerobik sistem ile uygulanan enerji tipi uzun süreli performans ortaya çıkaramamakadır. Bunun yerine kısa ve patlayıcı kuvveti ortaya çıkaran güç aktivitesidir. (Kısa mesafe sprint koşuları, gülle atma, cirit atma gibi).
Boksörlerin İp Atlama Nedenleri
Boks, hem aerobik hem de anaerobik bir spor branşıdır. Kuvvette dayanıklılığa ihtiyaç duyulduğu gibi çabuk kuvvete de ihtiyaç duyulmaktadır. Bu bağlamda ip atlamak çeşitli atlayış teknikleri ile kuvvet türlerine hitap etmektedir. Boks antrenmanlarında sıklıkla ip atlanmasının önemli sebeplerinden birisi de vücut koordinasyonunu sağlıyor olmasıdır. Bu koordinasyon gelişimi aynı zamanda boksörün ring içerisindeki ayak hareketlerini daha dirençli ve hareketli duruma getirmeye yardımcı olmaktadır.
İp Atlama Çeşitleri
İki Ayaklı Atlama (Two-Foot Hops): Temel olarak yapılan atlama çeşididir. İpin her dönüşü ile birlikte iki ayakla aynı anda bir kez atlanarak yapılmaktadır.
Topuk Vuruşu (Heel Taps): Yapılan her atlamada ayağın topuğu ile diğer ayağın önüne doğru yere temas ederek yapılır.
Yüksek Dizler (High Knees): İpin her dönüşü ile birlikte dizleri en yukarı çekerek sıralı şekilde atlanarak yapılır.
Double Unders (Çift İp Atlama): İpin her dönüşü ile birlikte iki ayakla çift sıçrayarak yapılır.
İp Atlama Faydaları
İp atlamak, bedenin ve zihnin aynı anda alt ekstremite ve üst ekstremite olmak üzere iki farklı bölgeyi senkronize olarak çalıştırması ile kişinin koordinasyon becerisini geliştirmektedir.
İşlevselliği ve verimiyle birlikte eğlenceli bir egzersiz olmasının yanında, akciğer kapasitesini artıran, fiziksel kapasiteyi geliştiren ve kardiyovasküler sisteme yönelik kazanımlar sağlayan bir egzersizdir.
Kardiyovasküler sistemin başlıca görevi egzersiz ve performans sırasında gerekli oksijeni dokulara ulaştırmak ve o esnada meydana gelen karbondioksiti dokulardan uzaklaştırmaktır. Egzersiz sırasında bu görevi yerine getirirken kardiovasküler sistemde akut değişiklikler meydana gelmektedir.
Akut değişiklikler egzersizin başlamasıyla birlikte vücutta şu değişikliklere sebep olur:
- Egzersizin başında, hatta daha başlamadan hemen önce, adrenalin ve noradrenalin salgısı artar.
- Vagal aktivite azalır.
- Oksijen kullanımı artar.
- Karbondioksit üretimi artar.
- Egzersizin ilerleyen dönemlerinde, yani anaerobik evrede, laktat birikimi olur.
- Kan pH’sı artar.
- Vücuttaki enerji depoları, özellikle, glikojen depoları hızla azalır.
- Reaktif oksijen radikalleri artar.
Bu değişiklikler sonucunda; aktif kaslarda metabolik gereksinim artar ve bunu karşılamak için daha fazla kan akımına ihtiyaç duyarlar, kasların enerji kullanmasıyla ısı ortaya çıkar ve vücut bu ısıyı dışarıya atmak zorundadır, beyin ve kalbe kan akımı artar. Kardiyovaskuler sistem bu değişikliklere göre ayarlama yapmak zorundadır.
Bu ayarlama şu parametreler üzerinden olur:
- Kalp hızı
- Atım volümü
- Kalp debisi
- Kan basıncı
- Oksijen tüketim (1)
İp atlama vb. çalışmalarla birlikte bu tarz gelişimler sağlanabilmektedir.
Antrenman programının içerisine ip atlamanın yanına uygun şiddette, besleyici bir kuvvet egzersizi eklemek dayanıklılığı, fiziksel becerileri, metabolizma seviyesini ve vücut görünümü açısından elde edilecek verimin artışını da daha fazla sağlayabilmektedir.
İp Atlama Kilo Vermeye Etkisi
İp atlamak, tüm vücuda yönelik bir egzersizdir. Bu yüzden kilo verme sürecinde kalori yakmanıza uygun plan-program dahilinde yardımcı olacaktır. Kilo vermek amacıyla sadece ip atlamak yeterli anlamda yardımcı olmayacaktır.
Amaca yönelik kilo almak ve vermek bir plan dahilinde hareket etmeyi gerektirir. Bu planı oluşturan ana öge ise kaloridir. Bu sebeple antrenman ve beslenme ilişkisini kaloriyi referans alarak planlamak gerekmektedir. (2)
İp atlamak ise kilo vermek amacıyla yapılan planın ancak rutin bir parçası olabilir. Kilo vermek için antrenmandan daha önemli husus kalori açığı oluşturarak beslenme ihtiyacını sağlamaktadır. Bu konuda ip atlamak kalori yakımı için önemki bir rol oynamaktadır.
Kilo almak ve vermek konusunda “KALORİ-ENERJİ İLİŞKİSİ” başlıklı yazımı okuyarak daha detaylı bilgi sağlayabilirsiniz.
İp atlamak, etki bakımından bu kadar yoğunluk sağlarken elde edilmesi açısından da kolaylık sağlamaktadır. Uygun fiyatta, rahatlıkla yer kaplamadan taşınabilen, her yerde rahatlıkla kullanılabilen bir malzemedir.