Çay Arası!
Siyah Çay, geçmiş zamandan günümüze herkes için özel bir yere sahiptir. Akşamları ailecek yapılan sohbetlerin, iş hayatında rahatlamanın, arkadaş ortamında çay doldurmanın eğlencesinin merkezinde yer alan özel bir içecek. Çay!
Çayın kendine has belli bir kültürü ve tüketim şekilleri bulunmaktadır. Mesela çayı ince belli bardakta iyi demlenmiş şekilde içmek veya özellikle kahvaltılarda ve akşamları evde özenle içmek.
Çayın ilk zamanlarda kullanım amacı, hem ilaç hem de keyif verici bir içecek olmasıdır. Daha sonraki yıllarda ise herkesin duygusal ihtiyacına karşılık gelen, tabiri caiz ise ilaç gibi geldi dedirten yaygın bir içecek oldu.
Bizler de siyah çayın özelinde oluşan bu ilgi ve lezzet yoğunlu sebebiyle merak edilenleri ele almak istedik.
Siyah Çayın Faydaları
Çay, dünya genelinde sudan sonra en fazla tüketilen içecek olarak gelmektedir. İngiltere, Çin, Hindistan ve Türkiye özelinde birkaç ülkede özdeşleşmiş olsa da, kişi başına en çok çay tüketen ülke Türkiye’dir. Bu bağlamda ele alındığı zaman ise, çayın sağladığı faydalar da merak konusu olmaktadır.
Çayın içerisinde bulunan antioksidan gibi özellikleri sayesinde birçok olumlu etkiye sahiptir. Bunlar;
Düzenli olarak hareket edenlerde zindelik sağlarken ayrıca zihinsel odaklanmaya yardımcı olmaktadır. Düşük kaloriye sahip olması bakımından da rahatlıkla tüketilen ve keyifle içilebilen bir içecektir.
Flavonoid adı verilen antioksidan içeriği ile vücuda dışardan gelebilecek tehlikelere karşı hücrelerin zarar görmesini engelleyecek bir savunma sağlamaktadır. Flavonoid sebebiyle düzenli olarak tüketildiğinde kalp rahatsızlıkları, kolestrol, obezite gibi rahatsızlıkların riskini azaltmaktadır.
Kan dolaşımını hızlandırırken ayrıca kalbi güçlendirmektedir. Sindirim sistemini istenilen şekilde de düzenlemektedir.
Diğer içeceklere kıyasla daha düşük kafein oranına sahip olduğundan olumsuz etkileri daha az görülmektedir. Ancak günlük çay tüketimine yine de dikkat etmek gerekmektedir. Bir bardak çay içerisindeki kafein oranı, aynı miktardaki kahvenin yarısı kadardır.
Hazırlanması bakımından kolay olmasına ve ülkece düşkün olduğumuza göre tüketirken aşırıya kaçmamak faydalı olacaktır. Aynı zamanda çayın faydalarını, şeker kullanımından bağımsız bir şekilde tükettiğiniz takdirde sağlayabilirsiniz. Diğer türlü şekerin handikapı, bu faydaların önüne geçebilmektedir.
Siyah Çayın Zararları
İçeriğinde bulunan birçok bileşen sayesinde daha farklı şekillerde de fayda sağladığı gibi gerektiğinden fazla tüketildiği takdirde birçok zararları da bulunmaktadır.
Herkesin beslenme alışkanlığı farklılık göstermektedir. Bu sebeple çayın kişiden kişiye değişen yan etkileri görülebilmektedir. Birisi 3 bardak çaydan sonra etkileri hissederken bir başkası 5 bardaktan sonra hissetmektedir.
Yine içeriğinde bulunan tannik asit gibi bileşenlerden kaynaklı birçok olumsuz etkiye sahiptir. Bunlar;
Tannnik asit veya tanen olarak tanımlanan bu bileşen sebebiyle besinlerdeki demire bağlanarak sindirim sisteminde demire engel olmaktadır. Bu durumda ise vücutta demir eksikliği meydana gelmektedir. Tabii ki demir eksikliğinin oluşması çayı çok fazla içmek ile ilişkilidir. Bununla birlikte demir eksikliğinin önüne geçmek için ise yemekten hemen sonra çay içilmemelidir.
Demir eksikliğinin oluşması sonucunda da anemi olarak tanımlanan kansızlık problemi ortaya çıkmaktadır. Kansızlık oluşumu ile birlikte vücutta oksijen değerinde olumsuz etkiler hissedilebilmektedir.
Fayda–zarar ilişkisi üzerinden değerlendirildiğinde ise çayın birçok besinde de olduğu gibi belli etkileri görülmektedir. Her şeyin fazlası zarardır söylemi elbette çay için de geçerlilik göstermektedir. Aşırıya kaçılmadığı takdirde fayda sağlarken aynı çay aşırı tüketildiğinde zararlı sonuçlar doğurmaktadır.
Doğru Demleme Yöntemi
Dünya genelinde gördüğü ilgi bir yana, bizim kültürümüzde gördüğü ilgi bir yanadır. Kendi özelimizde çayın tüm ortamlarda ve anlarda yanımızda olmasından dolayı çok mutluyuz. 🙂
Günlük hayatımızın merkezinde olmasına rağmen, doğru demleme yöntemi çoğu kişi tarafından bilinmemektedir. Tam tersi olarak önem de gösterilmeyebilir. Demleme yöntemi iyi uygulanmazsa çayın bayatlaması veya acılaşması söz konusudur.
O halde en önemli etkenlerden birisi olan doğru demleme yönteminin nasıl olduğunu anlatarak çay molasına çıkabiliriz.
- Öncelikle ısıyı içinde uzun süre tutacak, kaliteli bir demliğe soğuk su eklenir. (Musluk suyu ekleyecek iseniz, çaydanlığa doldurmadan önce biraz akmasına izin verilmelidir. Suyun oksijen değer çay demlerken önemli olmaktadır. Borularda bekleyen suyun da oksijen değeri orantılı olarak düşmektedir.)
- Soğuk su, fokur fokur kaynayana kadar iyice kaynatılır.
- Ardından üst kısma içeceğiniz kadar siyah çay eklenir. Kaynayan suyu da yavaş yavaş çayı yakmadan üst kısma ilave edilir.
- Alt kısma eksilen su miktarını tamamlayacak kadar tekrar soğuk su eklenir.
- En son madde olarak çay, güzelce ve sabırla demlenmeye bırakılır. (Çayı hemen içmek için acele etmemek gerekir. Orta ateşte usulca demlenmesi çok kritiktir.)
- Çayınız uygun zaman aralığında bekledikte sonra hazır olmuştur. Pikomsu gibi bir atıştırmalık ile güzel bir servis edebilirsiniz. Afiyet olsun. 🙂
Siyah çaydan ayrı olarak başka bir alternatif için “Yeşil Çay” başlıklı içeriğimizi de ayrıca okuyabilirsiniz. 🙂
