Girya ve Kettlebell
Kettlebell hareketlerini içerisinde barındıran sporlar için temel hareket olarak kabul edilmektedir. Yapanların kuvvet konusunda kendilerini ispatladığı, yapamayanların ise katedeceği yollar olduğunu gösteren meşhur hareket: Turkısh Get Up.
Vücudumuzun istenilen şekilde hareket edebilmesi veya kuvvet üretebilmesi için bazı fiziksel özelliklere hakim olması gerekmektedir.
Bu özelliklerin başında gelen mobilizasyon, stabilizasyon ayrıca denge parametreleri için en verimli hareketlerin başında Türk Kalkışı yer almaktadır.
Türk Kalkışı vücudun hemen hemen her bölgesine hitap etmektedir. Aynı zamanda fiziksel yeterlilik veya kuvvet testi için uygulanan bir hareket olarak da ifade edilmektedir.
Osmanlı askerleri kuvvet antrenmanlarını şu an kettlebell olarak bildiğimiz “girya” ile yapmaktaydı. Osmanlı İmparatorluğu döneminde kullanılan bu ağırlıkların, İstanbul Pera Müzesinde sergilendiğini de belirtmek isteriz.
En büyük girya 24 kg ‘dır. Dünya ve Avrupa Şampiyonalarında kullanılan standart giryaların gerçek ölçülerindeki ilk ve ayrıca tek örnegidir. (1)
Ancak Osmanlı Devleti, ordu içerisinde görev yapan askerlerin çalışma programının dışarıya yayılmasını istememektedir. Bu sebeple konu hakkında herhangi bir belge veya not bulundurmamıştır.
Literatürde Türk Kalkışı hareketine dair bilgiler, Rusların araştırmaları ve tuttukları notlara dayanmaktadır. Bu bağlamda edinilen bilgiler arasında 45 kg ile Türk Kalkışı hareketini yapamayanların orduya kabul edilmemesi göze çarpmaktadır. (2)
Turkısh Get Up Hareketinin Faydaları
Daha yüksek kuvvet eşiği, esnek omuzlar, kalça ve gövde bölgesinin stabilizasyon artışı ya da hareket kabiliyetinin verimliği için, Türk Kalkışı hareketi en etkili hareketlerin başında yer almaktadır.
- Vücudun denge özelliğini artırmaktadır
- İstenilen postür özelliği açısından önemli düzeyde etki sağlamaktadır.
- Vücut direncini ve dayanıklılığını artırmaktadır.
- Sırt ya da eklem ağrılarına karşı kuvvet kazandırmasıyla birlikte koruma sağlamaktadır.
- Omuz eklemlerinin korunması ve omuz bölgesine ait kas gruplarının güçlenmesini sağlamaktadır.
- Esnekliği, eklem hareketliliği ve kas uyarımı açısından etkili olduğu için antrenmanın ısınma evresinde de etkili olmaktadır. (3)
Türk Kalkışı hareketi, kalça ile birlikte ayrı olarak omuz stabilizasyonunu geliştirmektedir. Bununla birlikte diz, kalça ve core bölgesine ait kas gruplarını da kuvvetlendiren bir etkiye sahiptir.
Bu hareketin yapılışı esnasında aktif olarak görev yapan core bölgesinin stabilitesi, hareket sırasında kinetik zincir (kinetik chain) boyunca güç aktarımı ve sakatlık riskini azaltması açısından hareketin tamamlandığı ana kadar kritik bir görev görmektedir. (4)
Turkısh Get Up Hareketinin Yapılışı
Türk Kalkışı hareketi, hassas bir şekilde yapıldığı takdirde yukarıda da bahsedildiği gibi vücudun akıcı, atletik aynı zamanda tüm kas gruplarına hitap eden bir egzersiz olması kaçınılmazdır.
Fonksiyonel olarak Türk kalkışı hareketi kadar verimli olan bir başka çalışma için “Burpee Hareketi Çıkış Tarihi ve Faydaları” başlıklı yazımızı da ayrıca okuyabilirsiniz. 🙂
